قطعی های مکرر برق، پدیده ای رایج در بسیاری از مناطق کشور شده است. این نوسانات برق نه تنها زندگی روزمره مردم را مختل می‌سازد، بلکه تهدیدی جدی برای لوازم خانگی نیز محسوب می‌شود. سوختن یخچال، لباسشویی و سایر لوازم برقی، هزینه های بسیار سنگینی را بر خانواده ها تحمیل می کند و آرامش روانی آنها را مختل می سازد. توجه نمایید که اگر یخچال ساید بای ساید شما با قطع برق، دچار عیب و ایرادی شود، شما مجبور به پرداخت هزینه های گزاف بابت تعمیرات برد الکترونیکی و یا موتور آن خواهید شد، که این موضوع ناراحتی شما را به دنبال خواهد داشت. در این مقاله سعی داریم به بررسی راه های محافظت از لوازم برقی هنگام قطعی برق بپردازیم. پس با ما همراه باشید تا به پاسخ سوالات خود در این زمینه برسید.
دلایل مختلف نوسانات برق
نوسانات و قطعی های مکرر برق ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهند که هرکدام تهدیدی بالقوه برای لوازم خانگی برقی محسوب می‌شوند. دلایل قطعی برق عبارتند از:
- قطع برق سراسری یا منطقه ای
این روز ها در بسیاری از مناطق کشور، به خصوص در فصل تابستان، به ویژه در ساعات اوج مصرف (معمولاً ظهر تا عصر)، برق روزانه به طور میانگین حدود دو تا چهار ساعت قطع می شود؛ شبکه برق کشور با بار بیش از حد مواجه می‌شود. این افزایش تقاضا، در کنار ظرفیت محدود تولید نیروگاه ها و کاهش راندمان برخی از آنها به دلیل گرما، باعث می شود خاموشی های برنامه ریزی شده یا اضطراری در اکثر مناطق اعمال گردد. بازگشت ناگهانی برق نیز اغلب بدون کنترل دقیق ولتاژ انجام می‌شود که این موضوع میتواند باعث ایجاد شوک‌های الکتریکی و آسیب به بردهای الکترونیکی لوازم خانگی گردد. - مشکلات سیم‌کشی داخلی یا فیوزهای فرسوده
در بسیاری از ساختمان‌های قدیمی، سیم کشی ها مطابق استانداردهای جدید انجام نشده و یا به مرور زمان دچار پوسیدگی و خوردگی شده اند. این مسئله باعث افزایش مقاومت در مسیر جریان، نوسانات ولتاژ و حتی ایجاد خطر آتش سوزی می شود. همچنین فیوزهای قدیمی ممکن است در برابر نوسانات عکس‌العمل مناسبی نشان ندهند و باعث آسیب به تجهیزات برقی شوند. - صاعقه، رعد و برق یا طوفان
در برخی مناطق، تغییرات جوی شدید هم عامل اصلی وارد شدن ولتاژ اضافی به مدارهای خانگی می شود.در زمان وقوع رعد و برق، احتمال ورود ولتاژ بسیار بالا از طریق خطوط برق یا حتی آنتن تلویزیون به مدارهای داخلی خانه وجود دارد. این ولتاژ میتواند چندین هزار ولت باشد و در صورت عدم استفاده از محافظ مناسب (مانند برق‌گیر یا سرج پروتکتور)، به سرعت باعث سوختن بردهای الکترونیکی، مودم‌ها، تلویزیون و سایر لوازم حساس خواهد شد. - اتصال کوتاه یا بار اضافی در شبکه داخلی خانه
زمانی که چند وسیله پرمصرف مانند کولر گازی، ماشین لباسشویی و اجاق برقی همزمان مورد استفاده قرار میگیرند، به ویژه در خانه هایی با ظرفیت پایین سیم کشی یا مقطع سیم پایین، احتمال بروز افت ولتاژ یا داغ شدن سیم ها افزایش می یابد. این مسئله علاوه بر کاهش عمر مفید دستگاه ها، خطر آتش سوزی را نیز به همراه دارد. اتصال کوتاه نیز که ممکن است بر اثر خرابی یک وسیله یا قطع شدن عایق سیم ایجاد شود، میتواند باعث خاموشی یا آسیب به کل شبکه داخلی ساختمان شود.
این دلایل هرچند متفاوت هستند، اما همه می‌توانند باعث آسیب های جدی به مدارها، بردها و قطعات داخلی لوازم برقی گردند. برای جلوگیری از نوسانات برق، بهتر است که از وسایل برقی استاندارد و با کیفیت استفاده کنید، از محافظ برق برای وسایل حساس استفاده کنید و در صورت مشاهده نوسانات برق، از یک متخصص برق کمک بگیرید و اهمیت سرویس دوره ای لوازم خانگی برقی را جدی بگیرید.
چرا محافظت از لوازم برقی در قطعی برق یک امر ضروری است؟
قطعی برق و نوسانات شدید ولتاژ برق، یکی از مهم‌ترین عوامل آسیب رسان به لوازم خانگی برقی به شمار می روند. بسیاری از لوازم برقی که در منازل استفاده می شوند، دارای بردهای حساس، مدارهای الکترونیکی و موتورهایی هستند که نسبت به تغییرات ناگهانی جریان برق بسیار آسیب پذیرند. در چنین شرایطی، محافظت از این دستگاه ها نه تنها باعث افزایش طول عمر آنها می‌شود، بلکه از هزینه‌های سنگین تعمیر یا تعویض نیز پیشگیری می‌کند.
در زمان بازگشت ناگهانی برق، ممکن است ولتاژ لحظاتی بسیار بالا یا بسیار پایین باشد، که این حالت میتواند به سوختن برد اصلی، آسیب به موتور دستگاه ها، یا حتی از کار افتادن کامل وسایل برقی منجر شود. به‌ویژه لوازمی مانند یخچال، تلویزیون، ماشین لباسشویی، کولر گازی و سیستم‌های صوتی، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
در برخی موارد، ممکن است آسیب‌ها در ظاهر مشخص نشوند، اما به‌مرور زمان باعث کاهش کارایی و عملکرد دستگاه می شوند. به همین دلیل، حفاظت پیشگیرانه از لوازم خانگی در برابر نوسانات و قطعی برق، از نظر اقتصادی و فنی بسیار ضروری می باشد، و نکته مهم‌تر این است که در صورت بروز هرگونه خرابی، چه در سطح برد الکترونیکی، موتور، یا سایر قطعات، اگر ساکن تبریز هستید، می‌توانید روی خدمات تخصصی تعمیر لوازم خانگی دوو در تبریز توسط دوو ریپیر حساب کنید. این مجموعه با تکیه بر تکنسین‌های ماهر و استفاده از قطعات اصلی، دستگاه شما را با بالاترین کیفیت تعمیر خواهند کرد.
روش های حفظ سلامت لوازم برقی در هنگام قطعی برق
برای جلوگیری از خسارت‌های ناشی از قطعی یا نوسانات برق، راهکارهای عملی و کاربردی زیادی وجود دارد که رعایت آنها از نظر اقتصادی و فنی بسیار مقرون به صرفه می باشد:
1- استفاده از محافظ برق
یکی از مهم‌ترین اقدامات برای محافظت از لوازم خانگی برقی به هنگام قطعی یا نوسانات برق، استفاده از محافظ برق می باشد. این دستگاه‌ها می‌توانند از دستگاه‌های شما در برابر نوسانات برق، افزایش ولتاژ و قطع ناگهانی برق محافظت کنند. محافظ‌های برق معمولاً دارای ویژگی‌هایی مانند:
- فیوز داخلی: که در صورت بروز نوسانات شدید یا ولتاژ بالا، مدار را قطع می‌کند.
- سیستم Grounding: برای تخلیه انرژی اضافی به زمین تعبیه شده است.
- واحد فیلترینگ: که نویزهای الکتریکی را کاهش می‌دهد.
با انتخاب یک محافظ برق مناسب برای دستگاه‌های حساس، می‌توانید از آسیبهای ناشی از نوسانات برق و مشکلات مشابه جلوگیری نمایید.
2- استفاده از UPS (منبع تغذیه بدون وقفه)
یکی دیگر از راهکارهای موثر برای جلوگیری از آسیب به لوازم خانگی برقی، استفاده از UPS (Uninterruptible Power Supply) می باشد. این دستگاه‌ها دارای باتری‌هایی هستند که در هنگام قطع برق، تغذیه دستگاه‌ها را حفظ می‌کنند و از آسیبهای ناشی از خاموشی ناگهانی جلوگیری به عمل می آورند. UPS برای کامپیوترها و تجهیزات حساس مانند سیستم‌های کامپیوتری، لپ تاپ، تجهیزات صوتی یا دیگر دستگاه‌های حساس، استفاده می شود و مانع از خاموش شدن ناگهانی و از دست رفتن اطلاعات یا آسیب به دستگاه‌ها می شود.
3- بررسی و تقویت سیستم سیم‌کشی داخلی
سیم‌کشی‌های قدیمی و خراب هم می‌توانند عامل آسیب‌دیدگی به لوازم برقی در هنگام قطعی و نوسانات برق شوند. بنابراین، بهتر است اطمینان حاصل کنید که سیم‌کشی خانه شما سالم و با استانداردهای روز هماهنگ باشد. استفاده از سیم‌کشی‌های با کیفیت بالا میتواند به پیشگیری از آسیبهای احتمالی کمک نماید.
4- خاموش کردن لوازم برقی هنگام قطعی برق
با توجه به اینکه در حال حاضر قطعی های برق معمولاً طبق برنامه و در بازه های زمانی مشخص انجام می شود، پیشنهاد می شود با استفاده از اپلیکیشن هایی مانند برنامه برق من یا خاموشی من، زمان دقیق خاموشی منطقه خود را بررسی کرده و قبل از قطعی برق، لوازم خانگی حساس و پر مصرف مانند یخچال، کولر، تلویزیون یا کامپیوتر را از پریز برق جدا کنید. این کار ساده می تواند تا حد زیادی از آسیب های ناشی از نوسانات هنگام وصل مجدد برق جلوگیری کند.
5- نصب سیستم‌های محافظتی اضافی مانند دیزل ژنراتور
افرادی که در مناطقی با قطعی برق مکرر زندگی می‌کنند، می توانند با نصب یک سیستم ژنراتور دیزلی یا گازی یا یک ژنراتور خورشیدی به هنگام قطعی برق، به تامین انرژی خود ادامه دهند و از آسیب به دستگاه‌ها جلوگیری کنند.
6- بررسی تنظیمات دستگاه ها
برخی از دستگاه‌ها به طور خودکار در هنگام قطع و وصل برق به حالت ایمن برمی‌گردند، مانند کولرها و پکیج‌های گرمایشی. اما با این حال، برخی دستگاه‌ها ممکن است نیاز به تنظیم مجدد یا بررسی وضعیت پس از بازگشت برق داشته باشند که بهتر است دفترچه راهنمای هر دستگاه را مطالعه کنید و از تنظیمات صحیح آن مطمئن شوید.
7- استفاده از فیوزها و کلیدهای محافظ
در بسیاری از خانه‌ها، نصب فیوزها و کلیدهای محافظ نشت جریان (RCD) در تابلو برق می‌توانند به محافظت بیشتر کمک کنند. این دستگاه‌ها در صورت بروز نشت یا مشکلات جریان برق، به سرعت مدار را قطع و از آسیب به لوازم جلوگیری می‌کنند.
8- پایش وضعیت برق و نوسانات آن
اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که قطعی یا نوسانات برق در آن شایع است، می‌توانید از پایشگرهای برق دیجیتال نیز استفاده کنید. این دستگاه‌ها قادرند نوسانات و افت ولتاژ را ثبت کنند و به شما هشدار دهند. این هشدارها میتواند به شما کمک کند تا اقدامات پیشگیرانه به موقع انجام دهید.
9- استفاده از تجهیزات محافظتی برای لوازم خاص
برخی از لوازم خانگی نظیر ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی و پکیج های گرمایشی به دلیل حساسیت بالا نیاز به تجهیزات حفاظتی خاصی دارند. برای این نوع دستگاه‌ها می توانید از محافظ‌های اختصاصی و UPS های مخصوص آنها استفاده کنید.
10. آموزش خانواده برای استفاده درست از لوازم
آموزش دادن به اعضای خانواده درباره نحوه استفاده صحیح از لوازم برقی در هنگام قطعی برق و نوسانات می تواند از بسیاری از مشکلات جلوگیری نماید.
با رعایت این نکات، می‌توانید آسیبهای احتمالی به لوازم خانگی برقی خود را در هنگام قطعی برق و نوسانات آن به حداقل برسانید و از مشکلات غیرمنتظره جلوگیری نمایید.
لوازم برقی حساس به قطعی برق و نکات کلیدی محافظت آن
در ادامه لوازم برقی های حساس و روش نگهداری بهتر برای محافظت آنها را در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد، پس با ما همراه باشید:
- یخچال فریزر
یخچال ها یکی از ضروری ترین وسایل برقی هر خانه ای هستند و به صورت شبانه روزی نیاز به اتصال به برق دارند و هزینه خرید آنها معمولا بیشتر از دیگر وسایل برقی خانه است. در نتیجه نگهداری از آنها نیز بسیار مهم است. حتما از محافظ مناسبی استفاده کنید، به علت اینکه یخچال مدام به برق وصل است و نوسانات برق و قطعی برق ممکن است به آنها آسیب بزند.
اگر نشانه‌هایی از خرابی یخچال مشاهده کردید، حتما برای جلوگیری از صدمات بیشتر به قسمت های داخلی، سریعا به تعمیر آن اقدام کنید. تعمیرات یخچال دوو در تبریز با تکنسین های متخصص، میتواند در این مورد به شما کمک کند.
- تلویزیون:
تلویزیون جایگاه مهمی در بسیاری از خانه ها دارند و عمر مفید آنها بسته به برندی که تهیه می‌کنید بین 6 تا 10 سال است. اما با در نظر گرفتن و رعایت نکاتی می‌توانید نگهداری بهتری از آنها داشته باشید. حتما از محافظ استفاده کنید و به محض فهمیدن قطعی برق تلویزیون را خاموش کنید و به طور کلی در مواقعی که استفاده خاصی ندارید، آن را خاموش کنید تا عمر مفید آن بالاتر رود.
اگر نشانه‌هایی از خرابی تلویزیون مشاهده کردید، برای تعمیر آن اقدام کنید. تعمیرات تلویزیون دوو در تبریز با تکنسین های متخصص، میتواند در این مورد به شما کمک کند.
- ماشین لباسشویی:
برای محافظت از ماشین لباسشویی در برابر قطع ناگهانی برق و نوسانات برق، استفاده از محافظ برق توصیه می شود. اگر محافظ در دسترس ندارید، قبل از قطع برق یا هنگام نوسانات برق، دوشاخه را از پریز خارج کرده و تا بازگشت پایدار برق، دستگاه را روشن نکنید.
همچنین با توجه به اینکه قطعی های برق معمولاً در بازه های زمانی مشخصی اتفاق می افتند، از روشن کردن ماشین لباسشویی در ساعاتی که احتمال قطعی برق وجود دارد خودداری کنید. این کار از نیمه کاره ماندن فرآیند شستشو و آسیب به قطعات داخلی دستگاه، به ویژه برد الکترونیکی، جلوگیری می کند. بهتر است زمان شستشو را به ساعاتی موکول کنید که برق به صورت پایدار در دسترس باشد.
اگر نشانه‌هایی از خرابی ماشین لباسشویی مشاهده کردید، حتما برای جلوگیری از صدمات بیشتر به تعمیر آن اقدام کنید. تعمیرات ماشین لباسشویی دوو در تبریز با تکنسین های متخصص، میتواند در این مورد به شما کمک کند.
نشانه های نوسان برق
نوسان برق یا افت و خیز ولتاژ، تغییرات ناگهانی و غیرمنتظره در میزان ولتاژ برق است که میتواند به دستگاه‌های الکتریکی آسیب جدی برساند و در موارد شدید، خطر آتش‌سوزی را به همراه داشته باشد. علائم نوسان برق شامل سوسو زدن یا کم‌نور شدن چراغ‌ها، گرم شدن بیش از حد پریزها، خاموش و روشن شدن ناگهانی وسایل برقی، ایجاد صداهای غیرعادی در سیستم برقی و خرابی ناگهانی وسایل برقی می باشد.
- سوسو زدن یا کم نور شدن چراغ ها: اگر چراغ‌ها به طور ناگهانی کم‌نور شوند یا سوسو بزنند، ممکن است نوسان برق وجود داشته باشد.
- گرم شدن بیش از حد پریزها: پریزهایی که در لمس داغ هستند می‌توانند نشانه‌ای از نوسان برق باشند.
- خاموش و روشن شدن ناگهانی وسایل برقی: اگر وسایل برقی مانند تلویزیون، لامپ، یا سایر دستگاه‌ها به طور ناگهانی خاموش و روشن شوند، ممکن است به دلیل نوسان برق باشد.
- ایجاد صداهای غیرعادی: نوسان برق میتواند باعث ایجاد صداهای غیرعادی در سیستم برقی شود.
- خرابی ناگهانی وسایل برقی: خرابی ناگهانی وسایل برقی بدون دلیل مشخص نیز میتواند نشانه‌ای از نوسانات برق باشد.
- هزینه های بالای قبض برق: نوسانات برق می‌توانند باعث افزایش مصرف برق و در نتیجه افزایش هزینه قبض برق نیز شوند.
- سوختن بیش از حد لامپ ها: اگر لامپ‌ها به طور مکرر می‌سوزند، ممکن است نوسان برق باعث ایجاد این اتفاق باشد.
- مشکل در کار کردن کلیدهای برق: اگر کلیدهای برق به درستی کار نکنند، ممکن است نوسان برق در این مشکل نقشی داشته باشد.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب فوق، ضروری است که برای محافظت از لوازم برقی منزل خود اقداماتی محافظه کارانه به کار بگیرید تا از آسیب های احتمالی ناشی از نوسانات برق پیشگیری نمایید. راهکارهای پیشنهادی، شامل استفاده از محافظ‌های برق، راه‌حل‌هایی ساده و مقرون‌به‌صرفه هستند که می‌توانند خطرات ناشی از نوسانات جریان برق را به حداقل برسانند. توصیه می‌گردد، در صورت امکان، از تمامی این راهکارها استفاده نمایید تا امنیت و عملکرد لوازم برقی و دیجیتالی خود را بهبود بخشید. با این اقدامات، می توانید از هزینه‌های تعمیرات و مشکلات احتمالی پیشگیری کنید.